Xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đang được kỳ vọng sẽ tăng trưởng vượt bậc do nhu cầu tiêu thụ thủy sản bình quân đầu người trên thế giới đang có xu hướng tăng. Các hiệp định FTA được ký kết cũng sẽ thúc đẩy sự phát triển của ngành vào năm 2022. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại những trở ngại đối với ngành thủy sản Việt Nam.

XUẤT KHẨU THỦY SẢN CỦA VIỆT NAM VỚI CƠ HỘI

Xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sẽ được hưởng lợi từ sự gia tăng tiêu thụ thủy sản trên đầu người trên toàn cầu. Các chuyên gia cho rằng xuất khẩu thủy sản năm 2022 sẽ tiếp tục tăng trưởng do nhu cầu thủy sản của thế giới đang tăng khoảng 5% / năm.

Theo Báo cáo Triển vọng Nông nghiệp của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) và Tổ chức Nông Lương Liên hợp quốc (FAO), mức tiêu thụ thủy sản bình quân đầu người của thế giới dự kiến là 21,2kg vào năm 2030, tăng so với mức trung bình. là 20,5kg vào năm 2018-2020.

Tôm tiếp tục là nhân tố thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu thủy sản của Việt Nam. Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), giá trị xuất khẩu tôm của Việt Nam dự báo sẽ tăng 10% so với năm 2021 lên 4,3 tỷ USD vào năm 2022.

Mỹ là thị trường nhập khẩu tôm lớn nhất của Việt Nam. Trong 11 tháng đầu năm 2021, Mỹ nhập khẩu hơn 726.000 tấn tôm, tăng 7% so với cùng kỳ năm 2020, chủ yếu từ Ấn Độ, Ecuador, Indonesia, Việt Nam và Thái Lan.

Theo VASEP, xuất khẩu tôm sang Mỹ dự kiến sẽ tăng mạnh vào năm 2022 khi Việt Nam chuyển sang trạng thái thích ứng linh hoạt với đại dịch COVID-19 sẽ giúp nước này giành được thị phần tại thị trường Mỹ.

Ngoài ra, Mỹ tăng gấp đôi mức thuế chống bán phá giá đối với tôm xuất khẩu từ Ấn Độ từ 3% lên 7,15% vào tháng 11/2021, qua đó nâng cao lợi thế cạnh tranh cho các nước đối thủ khác, trong đó có Việt Nam.

Bên cạnh thị trường Hoa Kỳ, Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU (EVFTA) cũng giúp Việt Nam có được lợi thế cạnh tranh trong EU vào năm 2022. Điều đó tạo cơ hội cho Việt Nam mở rộng thị phần tại thị trường EU.

Ấn Độ, Ecuador và Việt Nam là ba nước xuất khẩu tôm lớn nhất sang EU. So với Ấn Độ, Việt Nam được hưởng lợi nhiều hơn từ thuế xuất khẩu.

Theo EVFTA, đối với tôm xuất khẩu từ Việt Nam sang EU, thuế suất đối với tôm sú là 0% và thuế đối với tôm chân trắng đông lạnh sẽ giảm dần về 0% đến năm 2025.

Bên cạnh tôm, VASEP ước tính xuất khẩu cá tra năm 2022 cũng sẽ đạt mục tiêu khoảng 1,65 tỷ USD, tương ứng tăng 7% so với năm 2021.

Theo Tổng cục Thủy sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), năm 2022, ngành thủy sản sẽ có nhiều yếu tố thuận lợi để phát triển. Trong đó, kinh tế thế giới được kỳ vọng sẽ tăng trưởng trở lại sau khi chiến lược tiêm chủng cho toàn dân được triển khai. Ngoài ra, có những lợi thế khi được hưởng các ưu đãi của Hiệp định CPTTP và EVFTA. Đồng thời, các chương trình, đề án, kế hoạch thực hiện các mục tiêu, giải pháp của Chiến lược phát triển thủy sản được triển khai đồng bộ, thống nhất từ Trung ương đến địa phương; các vướng mắc, bất cập về quy định pháp luật được rà soát, sửa đổi, bổ sung cho phù hợp.

Tổng cục Thủy sản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, kim ngạch xuất khẩu thủy sản năm 2021 ước đạt 8,89 tỷ USD, tăng 5,7% so với năm 2020 và vượt 4,6% so với kế hoạch.

ĐỐI MẶT VỚI NHỮNG THÁCH THỨC

Cùng với những thuận lợi, ngành thủy sản Việt Nam cũng sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức. Tình hình của đại dịch COVID-19 vẫn diễn biến phức tạp với sự xuất hiện của các biến thể mới như Delta và Omicron. Giao thương giữa các nước vẫn đang gặp nhiều khó khăn, giá cước vận tải quốc tế vẫn chưa có dấu hiệu giảm.

Cùng với đó là yêu cầu về an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc của các thị trường ngày càng cao, ‘thẻ vàng’ của EC vẫn chưa được dỡ bỏ, lao động vừa thiếu về số lượng, vừa chưa đáp ứng yêu cầu về chất lượng.

Hơn nữa, một số thị trường nhập khẩu thủy sản chính của Việt Nam đã có những thay đổi về chứng nhận an toàn thực phẩm. Ví dụ, tại Hàn Quốc, các sản phẩm tôm xuất khẩu sang thị trường này phải trải qua các quy định xử lý nhiệt nghiêm ngặt để được miễn kiểm tra, mất một thời gian đáng kể. Thời gian xử lý nhiệt ảnh hưởng đáng kể đến màu sắc và mùi vị của sản phẩm.

Ngoài ra, dù chủ động được sản lượng khi các doanh nghiệp ký được các đơn hàng xuất khẩu thủy sản lớn nhưng theo phân tích của các chuyên gia, việc kiểm soát đại dịch COVID-19 chưa chắc chắn. Với áp lực kéo dài đến từ giá nguyên liệu và chi phí vận chuyển cao, kế hoạch xuất khẩu ngành thủy sản năm 2022 của Việt Nam được đánh giá là khiêm tốn.

Theo: VietnamCredit