Thay đổi trong mô hình chi tiêu của người tiêu dùng
Xu hướng tiêu dùng tại Việt Nam đang giảm dần trong bối cảnh lãi suất tăng và giá trị tiền đồng suy yếu. Ngoài ra, sự thay đổi trong mô hình chi tiêu của người tiêu dùng (hiệu ứng tài sản) khi giá trị tài sản chưa thực hiện tăng mạnh trong bối cảnh các kênh đầu tư như thị trường trái phiếu, cổ phiếu, bất động sản hay tài sản kỹ thuật số đều ghi nhận mức tăng trưởng mạnh trong năm vừa qua.
Sức tiêu dùng của người dân giảm dần khi tất cả các thị trường này đều bước vào giai đoạn điều chỉnh mạnh, buộc giá trị tài sản chưa thực hiện giảm theo. Hầu hết các ngành sử dụng nhiều lao động đang phải đối mặt với áp lực lớn.
Dự báo, tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam sẽ giảm tốc khi nhu cầu thế giới suy yếu buộc các ngành da giày, dệt may, chế biến gỗ hay nuôi trồng thủy sản phải thu hẹp phạm vi sản xuất. Từ cuối tháng 11, nhà sản xuất giày dép Đài Loan là Công ty TNHH PouYuen Việt Nam – công ty lớn nhất TP.HCM với hơn 50.000 công nhân đã quyết định cho công nhân nghỉ luân phiên trong 3 tháng tới do cắt giảm đơn hàng.
Tại Bình Dương – một trong những trung tâm công nghiệp lớn nhất của Việt Nam, khoảng 28.000 công nhân phải tạm hoãn hợp đồng lao động và 240.000 người bị giảm giờ làm trong tháng 10. Điều này có nghĩa là khoảng 20% lực lượng lao động tại Bình Dương bị ảnh hưởng bởi suy thoái kinh tế và tỷ lệ này có thể tăng lên trong thời gian tới.
Nhu cầu giảm
Một số nhà bán lẻ đã gửi tín hiệu về sự sụt giảm chi tiêu của người tiêu dùng kể từ tháng 10. Theo kết quả kinh doanh tháng 10 do Công ty Đầu tư Thế Giới Di Động (MWG) công bố, nhu cầu của người tiêu dùng đối với các sản phẩm điện thoại và điện máy sụt giảm đáng kể, trong khi nhóm hàng tạp hóa vẫn đang trong giai đoạn phục hồi.
MWG ghi nhận doanh thu tháng 10 tăng 3,3% so với tháng trước khi đạt 10.884 tỷ đồng. Tuy nhiên, vẫn giảm 10,7% so với cùng kỳ năm ngoái dù đang là mùa tiêu thụ cao điểm.
Công ty Thế Giới Số (DGW) cũng công bố kết quả sơ bộ tháng 10. Theo đó, doanh thu của công ty giảm 40% do doanh số bán hàng điện tử tiêu dùng và điện thoại thông minh thấp hơn kỳ vọng.
Do những gì đang xảy ra trên thị trường, một số nhà bán lẻ lớn hiện đang tạm dừng hoặc giảm tốc độ mở rộng kinh doanh trong bối cảnh lo ngại về suy thoái kinh tế. Cụ thể, việc mở rộng chuỗi nhà thuốc An Khang của MWG và Long Châu của FPT Retail đã bị lùi lại từ quý III.
So với đầu năm, số lượng cửa hàng Bách Hóa Xanh và Circle K cũng ghi nhận sự sụt giảm. Điều này cho thấy sự thận trọng của các nhà bán lẻ trước diễn biến thị trường hiện nay. Do đó, các công ty hàng tiêu dùng đã niêm yết có xu hướng tiếp tục duy trì tình hình tài chính tốt hơn với đòn bẩy thấp và vị thế tiền mặt ròng.
Công ty Chứng khoán VNDirect dự báo, tiêu dùng bán lẻ tại Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng mạnh trong nửa đầu năm tới và dần phục hồi đà tăng trưởng vào quý III/2023.
Ngoài ra, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về dự toán ngân sách nhà nước năm 2023 vào ngày 11 tháng 11 năm 2022 với thông tin mức lương cơ sở sẽ tăng 20,8% kể từ ngày 1 tháng 7 năm 2023 so với năm trước. Theo đó, điện năng tiêu thụ có thể tăng lên.
Theo báo cáo của VNDirect, thị trường bán lẻ Việt Nam hiện nay vẫn diễn biến theo xu hướng tích cực. Tổng cục Thống kê cho biết so với cùng kỳ tháng 10, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tăng trưởng khá ở mức 25,3%, phần lớn nhờ lãi suất cơ bản của năm ngoái ở mức thấp.
Nếu loại trừ yếu tố giá, doanh thu bán lẻ hàng hóa tăng 16,8% so với cùng kỳ, cao hơn mức trước đại dịch. Kể từ quý I, Việt Nam đã nối lại các chuyến bay quốc tế, theo đó doanh thu từ mảng du lịch tăng gấp đôi so với năm ngoái, phục hồi tới 78% so với thời kỳ trước dịch.
Thị trường bán lẻ xa xỉ sẽ ít bị ảnh hưởng bởi suy thoái kinh tế và thắt chặt chi tiêu. Mặc dù vẫn còn ở giai đoạn sơ khai, nhưng thị trường xa xỉ Việt Nam được kỳ vọng sẽ tăng trưởng đáng kể nhờ sự gia tăng dân số có thu nhập cao với nhu cầu ngày càng tăng đối với các mặt hàng xa xỉ.
Theo: VietnamCredit
