Dù đã hơn 20 năm hoạt động nhưng đối với các tập đoàn tài chính, bảo hiểm nước ngoài, thị trường bảo hiểm Việt Nam đang ở giai đoạn đầu phát triển nên tiềm năng khai thác còn rất lớn.
BÁO CÁO NGÀNH BẢO HIỂM VIỆT NAM 2021
Đến cuối năm 2020, thị trường Việt Nam có 69 doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực bảo hiểm khác nhau, trong đó 31 doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, 18 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ, 2 doanh nghiệp tái bảo hiểm, 18 doanh nghiệp môi giới bảo hiểm, 1 chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, và 21 văn phòng đại diện của các công ty bảo hiểm nước ngoài.
Thị trường đang cung cấp 850 hợp đồng bảo hiểm phi nhân thọ và 450 hợp đồng bảo hiểm nhân thọ. Đến cuối năm 2020, cả nước có khoảng 10 triệu người đang tham gia bảo hiểm nhân thọ, tương đương 10% dân số. Số người tham gia KCB, BHYT ngắn hạn khoảng 4 triệu người. Trong khi đó, 12 triệu sinh viên có bảo hiểm y tế và tai nạn. Trong suốt 20 năm hoạt động, các doanh nghiệp này đã bồi thường và chi trả quyền lợi bảo hiểm lên đến 340 nghìn tỷ đồng.
Cơ cấu thị trường
Thị trường tập trung, thị phần đã được chia cho những người chơi hàng đầu.
Lĩnh vực phi nhân thọ
Tuy nhiên, thị phần của top 5 có xu hướng giảm dần, từ 63% năm 2015 xuống còn khoảng 58% năm 2019 và còn lại là gần 55% vào cuối năm 2020. Những năm gần đây, sự cạnh tranh không chỉ ở Top 5 lớn nhất mà còn ở các doanh nghiệp nhóm dưới như MIC, VBI, ABIC, VBI, BSH, Samsung Vina, VNI, VASS … nhờ tốc độ tăng trưởng nhanh. Với chiến lược phát triển linh hoạt, giới quan sát cho rằng thị phần từ các doanh nghiệp này sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới. Các đơn vị này có tham vọng thay đổi mạnh mẽ thị phần thông qua việc chiếm lĩnh các vị trí trong Top 5.
Lĩnh vực nhân thọ
Các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ ngày càng phát triển đa dạng đáp ứng nhu cầu của người tham gia bảo hiểm. Bên cạnh việc triển khai các sản phẩm bảo hiểm sức khỏe, chăm sóc sức khỏe với quyền lợi đa dạng, các DNBH nhân thọ còn phát triển các sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư gắn với sự tăng trưởng của thị trường chứng khoán.
Hiệu suất bên trung gian bảo hiểm
Môi giới bảo hiểm
Hoạt động môi giới bảo hiểm tiếp tục phát triển ổn định, góp phần quan trọng hỗ trợ thị trường bảo hiểm phát triển. Ba công ty có thị phần lớn nhất được xếp theo thứ tự là Aon, Marsh, Willis Tower Watsons với tổng thị phần 85,9%. Thị phần của khu vực có vốn đầu tư nước ngoài là 92,5% trong khi các công ty trong nước là 7,5%.
Tái bảo hiểm
Hai doanh nghiệp tái bảo hiểm của Việt Nam là PVIRe và VINARE. Cả hai công ty đều có sự tăng trưởng đáng kể về doanh thu phí bảo hiểm, tuy nhiên, lợi nhuận trong tương lai dự kiến sẽ không đổi.
Bancassurance
Trong những năm gần đây, bảo hiểm đã và đang là mũi nhọn trong chiến lược tăng trưởng của nhiều ngân hàng thương mại. Theo thống kê của các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ, doanh thu phí bảo hiểm khai thác mới chiếm khoảng 90% doanh thu phí bảo hiểm toàn thị trường, trong đó bancassurance đóng góp 30%. Thay vì đào tạo lực lượng lao động lành nghề của họ, các công ty bảo hiểm nhân thọ đã cạnh tranh để trả trước hàng trăm triệu đô la Mỹ cho các ngân hàng để phân phối các sản phẩm bảo hiểm của họ.
Rào cản gia nhập
Sự cạnh tranh khốc liệt đã diễn ra giữa những người chơi hàng đầu. Qua đó, các công ty có vốn nhỏ, yếu về công nghệ khó có thể phát triển và tiềm ẩn rủi ro thua lỗ trong dài hạn, thậm chí dẫn đến nhiều hệ lụy cho cơ quan quản lý, công ty bảo hiểm và khách hàng.
Vòng đời ngành
Theo số liệu từ AXCO (2020), Việt Nam có mức thâm nhập thấp hơn so với một số nước đồng cấp thể hiện qua tỷ lệ đóng góp GDP và phí bảo hiểm đầu người. Bên cạnh đó, ngành này đã có những bước phát triển mạnh mẽ cả về quy mô thị trường và giá trị trong những năm gần đây. Tổng phí bảo hiểm bằng văn bản của Việt Nam đã tăng từ 36.552 tỷ đồng (1,7 tỷ USD) năm 2011 lên 182.654 tỷ đồng (7,9 tỷ USD) vào năm 2020, đạt tốc độ CAGR 19,57% và đưa Việt Nam trở thành một trong những thị trường bảo hiểm phát triển nhanh nhất trong khu vực.
Thị trường bảo hiểm Việt Nam đang ở giai đoạn đầu phát triển nên tiềm năng khai thác còn rất lớn. Do tiềm năng tăng trưởng cao hấp dẫn, các doanh nghiệp nước ngoài có xu hướng tham gia thị trường thông qua mô hình hợp tác hoặc hoạt động M&A.
Tìm hiểu nhu cầu khách hàng
Với sự phát triển của các công nghệ hiện đại bao gồm điện toán đám mây, phân tích dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, blockchain,… các công ty bảo hiểm có thể tập trung vào cách tiếp cận mục tiêu hơn khi xác định nhóm khách hàng. Với lượng thông tin khách hàng dồi dào hơn, giá bán đang trở nên công bằng và chính xác hơn.
CÁC QUY ĐỊNH MỚI VỀ PHÁT TRIỂN NGÀNH
Sau nhiều năm chuẩn bị và đàm phán, Việt Nam và Liên minh Châu Âu đã tham gia Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU (“EVFTA”), có hiệu lực từ ngày 01 tháng 8 năm 2020. Nhìn chung, Việt Nam duy trì mức độ của hầu hết các cam kết trong Biểu WTO và Các quy định trong nước của Việt Nam về bảo hiểm trực tiếp nhưng mở rộng cam kết tiếp cận thị trường về tái bảo hiểm và môi giới bảo hiểm.
Năm 2020, Chính phủ tiếp tục ban hành các nghị định và thông tư mới nhằm hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về kinh doanh bảo hiểm phù hợp hơn với việc mở cửa và đối phó với tác động của đại dịch Covid-19.
Thông tư 89/2020/TT-BTC sửa đổi quy định về dự phòng nghiệp vụ nhằm giúp doanh nghiệp giảm bớt áp lực về vốn trong ngắn hạn và có thời điểm phù hợp để thực hiện kế hoạch tài chính tổng thể, ổn định kinh doanh. Thông tư này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 26 tháng 12 năm 2020.
Nghị định 03/2021 / NĐ-CP do Chính phủ ban hành ngày 15/01/2021 quy định doanh nghiệp bảo hiểm được chủ động xem xét điều chỉnh tăng giá phí bảo hiểm lên đến 15% mức phí bảo hiểm do Bộ Tài chính tính toán, thời gian bảo hiểm kéo dài đến 3 năm.=. Đồng thời, doanh nghiệp bảo hiểm có trách nhiệm bồi thường trước những thiệt hại về sức khỏe, tính mạng của khách hàng. Nghị định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01 tháng 3 năm 2021.
CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC CỦA NGÀNH BẢO HIỂM VIỆT NAM
Theo Báo cáo Ngành Bảo hiểm năm 2021 do VietnamCredit công bố tháng 3 năm 2021 Ngành Bảo hiểm Việt Nam có một số cơ hội và đối mặt với một số thách thức.
Những cơ hội
Sự phát triển của lĩnh vực bảo hiểm được hưởng lợi từ các điều kiện kinh tế vĩ mô thuận lợi và sự ổn định tài chính của Việt Nam. Hơn nữa, ý thức bảo vệ sức khỏe của người dân ngày càng nâng cao, đặc biệt là tầng lớp trung lưu. Nhận thức về rủi ro được nâng cao sau khi đại dịch Covid-19 xuất hiện sẽ thúc đẩy nhu cầu mua bảo hiểm y tế.
Vốn pháp định yêu cầu của Việt Nam còn thấp so với khả năng tài chính của các tổ chức tài chính thế giới. Ngoài ra, xu hướng thoái vốn nhà nước tại các doanh nghiệp phi nhân thọ cũng làm tăng sức hấp dẫn của lĩnh vực này đối với các nhà đầu tư nước ngoài.
EVFTA có hiệu lực từ ngày 01/08/2020 mang đến cơ hội hợp tác với các nhà đầu tư nước ngoài có đủ năng lực, vốn, công nghệ. Điều này giúp tăng trưởng và phát triển của ngành bảo hiểm ở mức cao.
Thách thức
Mức thu nhập bình quân của các hộ gia đình Việt Nam còn thấp so với mức chi phí phải chăng của bảo hiểm nhân thọ. Đặc biệt, đại dịch Covid-19 làm gia tăng tỷ lệ thất nghiệp, giảm tiền lương làm giảm thu nhập khả dụng của người dân. Hơn nữa, niềm tin của người dân Việt Nam vào các công ty bảo hiểm rất thấp.
Các doanh nghiệp trong nước đang chịu áp lực thu hẹp thị trường do chính phủ mở rộng chương trình bảo hiểm y tế bắt buộc cũng như áp lực cạnh tranh và nguy cơ bị mua lại hoặc sáp nhập khi EVFTA có hiệu lực. Trong khi đại dịch Covid-19 diễn biến khá phức tạp và chưa được kiểm soát hiệu quả, họ cần tìm giải pháp giảm chi phí để duy trì tỷ suất lợi nhuận.
Hầu hết các công ty bảo hiểm lớn và hoạt động hiệu quả trong nước đã hoàn thành việc tìm kiếm các đối tác chiến lược nước ngoài. Vì vậy, cơ hội cho vốn FDI mới có thể bị hạn chế. Tương tự như vậy, lãi suất giảm và sự biến động của thị trường vốn có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận đầu tư.
Để biết thêm thông tin về tình hình bảo hiểm tại Việt Nam và top 10 công ty nổi bật, vui lòng tham khảo Báo cáo ngành bảo hiểm năm 2021 của VietnamCredit.
BÁO CÁO NGÀNH BẢO HIỂM VIỆT NAM 2021
Theo: Vietnamcredit
