Những năm gần đây, ngành mía đường Việt Nam lâm vào cảnh khan hàng do giá xuống thấp, diện tích trồng giảm khiến nhiều nhà máy đường hoạt động kém hiệu quả, thua lỗ. Niên vụ 2020/2021 kết thúc ở mức thấp với 17 nhà máy đường phá sản.

NGÀNH MÍA ĐƯỜNG VIỆT NAM CHẠM MỨC THẤP MỚI

Niên vụ 2020/2021, mặc dù giá mía nguyên liệu đã tăng khoảng 150.000 – 200.000 đồng/tấn so với niên vụ 2019 – 2020 nhưng vẫn là một năm khó khăn của ngành mía đường Việt Nam.

Trong niên vụ này, sản lượng và diện tích trồng mía đều giảm 17 trong số 41 nhà máy mía đường bị phá sản hoặc ngừng hoạt động. Niên vụ 2020/2021 được coi là niên vụ có sản lượng thấp nhất trong 20 vụ qua.

Theo Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản, tổng diện tích trồng mía niên vụ 2020/2021 là 152.891 ha, giảm 16,27% so với niên vụ 2019/2020. Năng suất mía bình quân đạt 63,0 tấn/ha, tăng 2,44% so với niên vụ 2019/2020. Sản lượng mía niên vụ 2020/2021 chỉ đạt 9.635.607 tấn, giảm 14,24% so với niên vụ 2019/2020.

Hiệp hội Mía đường Việt Nam (VSSA) cho biết, niên vụ 2020/2021, mía nguyên liệu đưa vào các nhà máy đường chỉ đạt hơn 6,7 triệu tấn, thấp so với mức 7,4 triệu tấn dự kiến đầu vụ. . Như vậy, đây là vụ có lượng mía tiêu thụ và chế biến thấp nhất trong 20 vụ gần đây.

Sản lượng đường cả niên vụ 2020/2021 là hơn 900 nghìn tấn, trong đó đường sản xuất từ mía xấp xỉ 700 nghìn tấn, còn lại là đường thô nhập khẩu, giảm gần 80 nghìn tấn, tương đương 10% so với vụ trước.

Phân tích nguyên nhân khiến sản lượng mía nguyên liệu giảm, VSSA cho rằng một số vùng canh tác bị hạn hán, bão, lũ lụt làm giảm cả diện tích, sản lượng và chất lượng mía.

Hơn nữa, giá đường niên vụ trước xuống thấp do sự cạnh tranh gay gắt của đường nhập khẩu giá rẻ, đường nhập lậu, gian lận thương mại. Do không phải chịu các loại thuế như thuế nhập khẩu, thuế GTGT, thuế ngoài hạn ngạch và được trợ giá từ nhà sản xuất nên đường nhập khẩu tràn vào trong nước với giá rẻ mạt khoảng 800.000 tấn / năm, gây thiệt hại cho ngành mía đường trong nước. Phần lớn lượng đường được nhập khẩu từ Thái Lan, quốc gia sản xuất đường lớn nhất Đông Nam Á.

Vào tháng 2 năm 2021, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 477/QĐ-BCT về thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với đường từ Thái Lan. Với việc phòng vệ thương mại này, các nhà máy đường đã tăng giá thu mua mía. Tuy nhiên, do đây chỉ là quyết định thuế tạm thời và thời điểm ban hành là cuối vụ, giữa mùa khô nên không còn phù hợp để trồng mới ở hầu hết các vùng. Trước tình hình đó, nguồn hom và đất trồng mới không có nhiều nên chưa thể tăng ngay diện tích trồng mía trong niên vụ 2021/2022.

DỰ BÁO NGÀNH MÍA ĐƯỜNG VIỆT NAM

VSSA dự báo mặc dù diễn biến phức tạp của COVID-19 nhưng niên vụ 2021/2022 sẽ có nhiều khởi sắc đối với ngành mía đường Việt Nam sau quyết định áp thuế chống bán phá giá chính thức đối với sản phẩm đường mía có xuất xứ từ Thái Lan trong vòng 5 năm tới.

Theo đó, niên vụ 2021/2022, dự kiến có 24 nhà máy đường đi vào hoạt động, bằng số nhà máy hoạt động trong niên vụ 2020-2021, với tổng công suất thiết kế là 122.200 tấn mía ngày.

Báo cáo của các nhà máy đường dự kiến đi vào hoạt động trong niên vụ 2021/2022 cho thấy, diện tích thu hoạch trong niên vụ này sẽ đạt gần 148.200 ha. Sản lượng mía đưa vào chế biến khoảng 8,6 triệu tấn, sản lượng đường khoảng 873.300 tấn.

Với kế hoạch sản xuất này, VSSA cho rằng trong thời gian tới, ngành mía đường sẽ phải củng cố và phát triển chuỗi liên kết trong sản xuất đường, xây dựng thị trường đường lành mạnh, phát triển hài hòa, chống gian lận thương mại đường.

Ngoài ra, cần ổn định vùng nguyên liệu mía trong điều kiện biến đổi khí hậu và phát triển sản xuất mía đường theo nguyên tắc nông nghiệp số chính xác.

Theo: VietnamCredit